سرطان سلول کلیوی (Renal Cell Carcinoma یا RCC) بخش عمدهای از نئوپلاسمهای بدخیم ناشی از کلیه را تشکیل میدهد. این نوع سرطان اغلب تا مراحل پیشرفته بیماری بدون علامت است و در زمان تشخیص، از هر چهار بیمار، یک نفر دارای بیماری پیشرفته موضعی یا متاستاز دوردست است. بیشترین بروز این بیماری در سنین ۵۰ تا ۷۰ سالگی و نسبت مرد به زن ۲ به ۱ است. عوامل خطر برای توسعه RCC شامل مصرف سیگار، بیماری کیستیک اکتسابی کلیه، فشار خون بالا، چاقی، مواجهه شغلی (آزبست، کادمیوم، سرب، پتروشیمی) و سندرم فون هیپل-لینداو میباشد.
شایعترین نوع RCC، کارسینومای سلول شفاف (clear cell carcinoma) است که ۷۵ درصد موارد را تشکیل میدهد. دیگر انواع شامل تومورهای پاپیلاری دوجانبه و چندکانونی (۱۰ درصد)، تومورهای کروموفوب (۵ درصد)، انکوسیتومای خوشخیم (۳ تا ۷ درصد) و تومورهای نادر اما تهاجمی داکت بلینی (کمتر از ۱ درصد) میباشد. لیمایوماتوزیس ارثی و سرطان سلول کلیوی (HLRCC) یک اختلال است که باعث ایجاد تومورهای خوشخیم عضله صاف در پوست و رحم میشود و خطر ابتلا به RCC پاپیلاری را در سنین جوانی افزایش میدهد و باید در افرادی که سابقه خانوادگی RCC دارند، در نظر گرفته شود.
علائم بالینی شامل هماچوری (وجود خون در ادرار)، درد شکم، توده در پهلو یا شکم، تب، کاهش وزن، کمخونی یا واریسکول میباشد. در بسیاری از بیماران، تومورها به صورت تصادفی و در حین تصویربرداری شکمی که به دلایل دیگری انجام میشود، کشف میشوند.
تظاهرات پارانئوپلاستیک RCC شامل هیپرکلسمی، تولید هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک، پلیسیتمی، اختلال عملکرد کبدی، ترومبوسیتوز، آمیلوئیدوز AA ثانویه، تب و کاهش وزن در ۲۰ درصد افراد میباشد.
مرگ و میر ناشی از RCC به دلیل تشخیص زودهنگام در حال کاهش است.